ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਉਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਬਾਇਓਲੋਜੀ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇੱਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਪੋਲੋ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਮਿੱਟੀ ਪੌਦਿਆਂ ਨੂੰ ਉਗਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਅਗਲਾ ਟੀਚਾ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਪੌਦੇ ਉਗਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਨਾਸਾ ਦੇ ਅਪੋਲੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਪੌਦੇ ਉਗਾਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਠੋਸ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਵੀ ਵਧੇਗਾ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਇਹ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਚੰਦਰਮਾ ਖੋਜੀਆਂ ਦੀ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹਨਾਂ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ.
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਫਲੋਰੀਡਾ ਦੇ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਫੂਡ ਐਂਡ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਸਾਇੰਸਿਜ਼ ਦੇ ਰੌਬਰਟ ਫੇਰੇਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, ”ਪੌਦੇ ਅਸਲ ‘ਚ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਵਧੇ ਹਨ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਮਜ਼ਾਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ?” ਫੇਰੇਲ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਅਪੋਲੋ 11 ਦੇ ਨੀਲ ਆਰਮਸਟ੍ਰਾਂਗ ਅਤੇ ਬਜ਼ ਐਲਡਰਿਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੰਦਰਮਾਵਾਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆਂਦੀ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਅਰਬੀਡੋਪਸਿਸ ਦੇ ਬੀਜ ਲਗਾਏ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਬੀਜ ਉਗ ਗਏ।
ਫੇਰੇਲ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ‘ਅਪੋਲੋ ਚੰਦਰ ਰੇਗੋਲਿਥ ਵਿੱਚ ਉੱਗਿਆ ਪੌਦਾ ਟ੍ਰਾਂਸਕ੍ਰਿਪਟਮ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੌਦੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਉਗ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਚੰਦਰ ਰੇਗੋਲਿਥ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਪਾਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਅਪੋਲੋ 11, 12 ਅਤੇ 17 ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ।
ਨੁਕਸਾਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਖੁਰਦਰੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤੱਤਾਂ ਨੇ ਛੋਟੇ, ਫੁੱਲਦਾਰ ਬੂਟੀ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਨਕਲੀ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਪੌਦਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਧਦੇ ਹਨ। ਚੰਦ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪੌਦੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਗਏ। ਨਤੀਜੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸੰਚਾਰ ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਅਪੋਲੋ ਦੇ ਛੇ ਅਮਲੇ ਦੁਆਰਾ ਸਿਰਫ 842 ਪੌਂਡ (382 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ) ਚੰਦਰਮਾ ਦੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿਊਸਟਨ ਵਿੱਚ ਅਪੋਲੋ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਆਰੰਟੀਨ ਅਧੀਨ ਪੌਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਧੂੜ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਛਿੜਕੀ ਗਈ ਸੀ।
ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਚੰਦਰਮਾ ਮੋਰੀ ਬੰਦ ਰਹੇ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਸੁਆਹ ਤੋਂ ਬਣੀ ਨਕਲੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ। ਨਾਸਾ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਫਲੋਰੀਡਾ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ 12 ਗ੍ਰਾਮ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਉਡੀਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਪੌਦਾ ਪਿਛਲੇ ਮਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲੈਬ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਨਾਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਸਹੀ ਸੀ, ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚੰਦਰਮਾ ‘ਤੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਫਲੋਰੀਡਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਚੰਦਰਮਾ ਤੋਂ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਰੀਸਾਈਕਲ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਸੰਭਾਵਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਰ ਥੈਲੀ ਕ੍ਰੇਸ ਲਗਾਉਣਗੇ।