ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ – ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਲ-ਅਕਸਾ ਮਸਜਿਦ ‘ਚ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਦੌਰਾਨ ਮੌਜੂਦ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਦੀ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਪੁਲਸ ਨਾਲ ਹਿੰਸਕ ਝੜਪ ਹੋ ਗਈ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਫਲਸਤੀਨੀ ਗੰਭੀਰ ਰੂਪ ਨਾਲ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਹਨ। ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਸਥਾਨ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਖੂਨ-ਖਰਾਬੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਫਲਸਤੀਨ ਰੈੱਡ ਕ੍ਰੀਸੈਂਟ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸੇਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ 20 ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ। ਫਲਸਤੀਨੀ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਈਟ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਇਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡ ਦੀ ਅੱਖ ਵਿਚ ਰਬੜ ਦੀ ਗੋਲੀ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਮੱਕਾ ਅਤੇ ਮਦੀਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਲ ਅਕਸਾ ਮਸਜਿਦ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ ‘ਤੇ ਬਣੀ ਇਹ ਮਸਜਿਦ ਯਹੂਦੀਆਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ‘ਟੈਂਪਲ ਮਾਊਂਟ’ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਮਾਜ਼ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮੁਸਲਿਮ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪਰ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਫਲਸਤੀਨੀ ਨੌਜਵਾਨ ਉਥੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਗਰਬੀ ਗੇਟ ‘ਤੇ ਪਥਰਾਅ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਪੱਛਮੀ ਕੰਧ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਵੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕ ਗਈ।
ਇੱਕ ਫਲਸਤੀਨੀ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਸਮੂਹ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਪੁਲਿਸ ‘ਤੇ ਪਥਰਾਅ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪੁਲਿਸ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਸੰਘਰਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ, ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਸ਼ੱਕੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਹੈ। ਅਲ-ਅਕਸਾ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਦੁਪਹਿਰ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਪੁਲਸ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਝੜਪ ਅਜਿਹੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਹੋਈ ਹੈ ਜਦੋਂ ਯਰੂਸ਼ਲਮ ‘ਚ ਤਿੰਨ ਯਹੂਦੀ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਇਕ ਹਫਤੇ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰ ‘ਪਾਸਓਵਰ’ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਾਈਆਂ ਲਈ ਵੀ ਇਸ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਈਸਟਰ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਛੁੱਟੀਆਂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਤਿੰਨਾਂ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਪੁਰਾਣੇ ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਤਣਾਅ ਹੋਰ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਦੀ ਅਲ-ਅਕਸਾ ਮਸਜਿਦ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਿਲਸਤੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸੇ ਮਸਜਿਦ ‘ਤੇ ਹੋਈ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਚਕਾਰ 11 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਭਿਆਨਕ ਯੁੱਧ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਹਮਾਸ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜ ਨੇ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ‘ਤੇ ਭਿਆਨਕ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਕੀਤੀ।
ਫਲਸਤੀਨੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਦੋ ਫਲਸਤੀਨੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਇਜ਼ਰਾਇਲੀ ਫੌਜਾਂ ਨਾਲ ਝੜਪਾਂ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਫਲਸਤੀਨੀ ਨਾਗਰਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਸਿਪਾਹੀ ਪੱਛਮੀ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਗਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ‘ਚ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਅਚਾਨਕ ਵਧਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਮਲਿਆਂ ‘ਚ 14 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ।