ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਅੱਜ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, 10 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀ ਰੋਕਥਾਮ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ ਪਰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਦਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਕ੍ਰਾਈਮ ਰਿਕਾਰਡ ਬਿਊਰੋ (ਐਨਸੀਆਰਬੀ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, 2020 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਕੁੱਲ 1,53,052 ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ 2021 ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 1,64,033 ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਸੱਤ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਸਨ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਾਮਲੇ ਹਨ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਰਹੇ ਹਨ।
ਆਤਮਘਾਤੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਇੱਕ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਉਦੋਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਉਦਾਸੀ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰੋਕਥਾਮਯੋਗ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਆਤਮ-ਹੱਤਿਆ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਅਕਸਰ ਮਦਦ ਲਈ ਇੱਕ ਕਾਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇੱਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਸਾਡੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ।
ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਇਹ ਕੰਮ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ। ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਹੈ। ਇਕੱਲਾਪਣ, ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿਚ ਤਿੱਖਾ ਮੁਕਾਬਲਾ, ਪਿਆਰ ਵਿਚ ਅਸਫਲਤਾ, ਬੀਮਾਰੀਆਂ, ਉਮੀਦ ਅਨੁਸਾਰ ਨਤੀਜੇ ਨਾ ਮਿਲਣਾ, ਘਰ ਦਾ ਮਾੜਾ ਮਾਹੌਲ, ਗਰੀਬੀ, ਕਰਜ਼ੇ ਦਾ ਬੋਝ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ ਬਹੁਤ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹਨ। ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬੰਧਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਬਾਡੀ ਲੈਂਗਵੇਜ, ਬੋਲਚਾਲ, ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕ ਪੀੜਤ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਬੈਠੋ ਜਿਸ ‘ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਹੋ। ਪੂਰੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਰੋਵੋ, ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦਾ ਖਿਆਲ ਦਿਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਜਾਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹੋਰ ਜਿਉਣ ਦੇ ਲਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੋ। ਇਸ ਲਈ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਲਾਜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਖੋਹ ਲੈਂਦੀ ਹੈ।
ਜੀਵਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾੜੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਲਟਾ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦੇ ਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕਰੋ, ਇਸਨੂੰ ਬਚਾਓ।