ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਭਾਰਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਦਾ ਗੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਸੈਲਾਨੀ ਇਸ ਕੀਮਤੀ ਪਲ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੇਖਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀ ਸਾਂਝੀ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਅਤੇ ਰਿਵਾਜ ਹੈ ਜੋ ਵੱਡੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਸਾਥੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਹਰ ਪਰਿਵਾਰ ਇਸ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਲਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਸਮੇਂ ਦਾ ਚੱਕਰ ਚੱਲਦਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ, ਹਰਿਆ ਭਰਿਆ ਪਰਿਵਾਰ ਟੁੱਟਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਅੱਜ ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਕਠੋਰਤਾ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਰੰਗਣ ਦਾ ਬੀੜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ!! ! ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਲੱਖਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਰੀਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਰਹੇ ਹਨ! ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰ 50 ਤੋਂ 100 ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਇਕ ਛੱਤ ਹੇਠ ਇਕਸੁਰਤਾ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ਦੀਆਂ ਚਾਬੀਆਂ ਅਜੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਕੋਲ ਹਨ। ਵਾਹ, ਸ਼ਾਨਦਾਰ !!! ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮਾਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਰਹੋ। ਫਿਰ ਦੇਖੋ ਜਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਦਾ ਮਜ਼ਾ !!! ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਜੋਕੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਟੁੱਟਣ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਇਕੱਲੇ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਬਾਹਰ ਆਪਣੇ ਮੌਕੇ ਲੱਭ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਂਜ, ਅੱਜ ਦੇ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਅੱਜ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਢਿੱਲਾ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਦੋਸਤੋ, ਇਹ ਸਾਡੀ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਵਿਰਾਸਤ ਹੈ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਅੱਜ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਦੀ 68 ਫੀਸਦੀ ਆਬਾਦੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਾਂਝੀ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਮਿਠਾਸ, ਗੁਣਾਂ, ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕਰਨੀ ਹੈ !!! ਦੋਸਤੋ, ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ! ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ !!! ਦੋਸਤੋ, ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਨੇ ਪੁੰਨ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਕੋਲ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਸਪੇਸ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸੁਭਾਗ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਾਂਝੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਖਿਆਲ ਰੱਖੀਏ ਤਾਂ ਸਾਡੀ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵੀ ਇਸ ਪੰਗਤੀ ‘ਤੇ ਚੱਲ ਕੇ ਸਾਡਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਵਰਗ ਨੂੰ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਟੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਮਾਯੋਜਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਸਮੂਹਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ, ਆਪਸੀ ਸਾਂਝ, ਪਿਆਰ-ਮੁਹੱਬਤ, ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਆਪਸ ਵਿਚ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾ ਕੇ ਮਜ਼ਬੂਤ, ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰਿਆ। ਬਾਗੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ!!! ਹਰ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਸੰਗਠਿਤ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਗ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨਾ ਅੱਜ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਪਰਮ ਧਰਮ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਅੱਜ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ, ਨਿਮਰਤਾ, ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ, ਕਲਪਨਾ, ਸਹਿਣਸ਼ੀਲਤਾ ਵਰਗੇ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਮੂਲ ਮੰਤਰ ਹਨ। ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ 28 ਦਸੰਬਰ 2021 ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਮਾਨਯੋਗ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਸੰਬੋਧਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ PIB ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ, ਉਤਸੁਕਤਾ, ਕਲਪਨਾ ਅਤੇ ਰਚਨਾਤਮਕਤਾ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸਰਵੋਤਮ ਦੇਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਗੈਰ-ਤਕਨੀਕੀ ਪਹਿਲੂਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਹੋਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਜਦੋਂ ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਦਿਆਲਤਾ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਪਾਸਵਰਡ ਨਾ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲਓ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ। ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਸਹੀ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਚਰਿੱਤਰ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਅਤੇ ਲੋੜਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਪਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਦਾ ਪਿਆਰ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਘੱਟ ਹੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਦੋਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਾਦਾ-ਦਾਦੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ, ਗਿਆਨ, ਅਨੁਭਵ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ, ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਚਰਿੱਤਰਵਾਨ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਉਪਰੋਕਤ ਵਰਣਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀ ਭਾਰਤੀ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪਰਿਵਾਰ ਇੱਕ ਮਹਿਕਦਾ ਬਾਗ ਹੈ। ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ. ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਗ ਦੇ ਮਾਲੀ ਬਣਨ ਦੀ ਅਤਿਅੰਤ ਲੋੜ ਹੈ।