ਕਾਠਮੰਡੂ – ਸਰਹੱਦੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰੇਲ ਸੰਪਰਕ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ, ਚੀਨ ਆਪਣੇ ਰਣਨੀਤਕ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਨੇਪਾਲ-ਚੀਨ ਰੇਲਵੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੇਲ ਕਨੈਕਟੀਵਿਟੀ ‘ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤਰੱਕੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਨੇਪਾਲ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਟ੍ਰਾਂਸ-ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਰੇਲਵੇ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ ਇਕ ਸਿਆਸੀ ਚਾਲ ਹੈ।ਕਾਠਮੰਡੂ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਨੇਪਾਲੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੀਜਿੰਗ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਚੀਨ-ਨੇਪਾਲ ਕਰਾਸ ਬਾਰਡਰ ਰੇਲਵੇ (ਸੀਐਨਆਰ) ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ, ਜੋ ਕਿ ਕੇਰੋਂਗ ਨੂੰ ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਕਾਠਮੰਡੂ ਨਾਲ ਜੋੜਦਾ ਹੈ, ਦੇ ਸੰਭਾਵੀ ਅਧਿਐਨ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਰੇਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦਾ ਅਸਲ ਮਕਸਦ ਚੀਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤਕ ਮਹੱਤਤਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਵਪਾਰਕ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਚੀਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ‘ਚ ਫੌਜਾਂ ਨੂੰ ਦਾਖਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅੱਖ ਦਿਖਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਲੱਦਾਖ ‘ਚ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਖਰਾਬ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਈ ਦੌਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕੋਈ ਸਿੱਧਾ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਿਆ।
ਜਿਵੇਂ ਕਿ HK ਪੋਸਟ ਦੁਆਰਾ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, CRFSDI ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਰੋਂਗ-ਕਾਠਮੰਡੂ ਰੇਲ ਟ੍ਰੈਕ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਲਈ 9 ਸਾਲ ਅਤੇ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ (2018 ਵਿੱਚ ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਕੁੱਲ ਆਮਦਨ ਦੇ ਬਰਾਬਰ) ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ। ਰਿਪੋਰਟ ‘ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਨੇਪਾਲ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਲਗਭਗ 98 ਫੀਸਦੀ ਰੇਲਵੇ ‘ਤੇ ਸੁਰੰਗਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ‘ਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਗਤ ਆਵੇਗੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਚੀਨ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਵਸੂਲੀ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 40 ਸਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਲੱਗੇਗਾ।