ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ – ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਮੌਸਮ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਸੰਕਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੀਨ ‘ਚ ਤੇਜ਼ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਘੱਟ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਸੋਕੇ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਲਗਾਤਾਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਕੁਝ ਸੂਬਿਆਂ ‘ਚ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਖ਼ਦਸ਼ਾ ਜਤਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ‘ਚ ਉਤਪਾਦਨ ਘਟਣ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆ ‘ਚ ਖੁਰਾਕ ਸਪਲਾਈ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨ ਕਣਕ ਅਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਨੰਬਰ ਇੱਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਮੱਕੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਚੀਨ ‘ਚ ਉਤਪਾਦਨ ਘੱਟ ਹੋਣ ਦਾ ਇਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਕਈ ਛੋਟੇ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਨਾਜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਥਾਹ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਤਮ ਨਿਰਭਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੁਨੀਆ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਬੈਠ ਸਕਦੀ। ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਤਾਜ਼ਾ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿੱਥੇ ਭਾਰਤ ਮੱਕੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ 5ਵੇਂ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਚੌਲਾਂ ਅਤੇ ਕਣਕ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰੀਏ
ਸਾਲ 2019 ਦੇ ਅੰਕੜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ (34.6 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ) ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਮੱਕੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦਕ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ (261 ਲੱਖ ਟਨ), ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ (101.1 ਲੱਖ ਟਨ), ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਅਰਜਨਟੀਨਾ (56.9 ਲੱਖ ਟਨ), ਪੰਜਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਯੂਕਰੇਨ (35.6 ਲੱਖ ਟਨ), ਭਾਰਤ ਛੇਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਮੈਕਸੀਕੋ (27.2 ਲੱਖ ਟਨ) ਹੈ। ਟਨ), ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ (22.6 ਲੱਖ ਟਨ) ਸੱਤਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ, ਰੋਮਾਨੀਆ (17.4 ਲੱਖ ਟਨ) ਅੱਠਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ ਕੁੱਲ 245.8 ਲੱਖ ਟਨ ਮੱਕੀ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ‘ਚ ਚੀਨ 211.4 ਲੱਖ ਟਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ (177.6 ਲੱਖ ਟਨ), ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ (54.6 ਲੱਖ ਟਨ), ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਵੀਅਤਨਾਮ (43.5 ਲੱਖ ਟਨ), ਪੰਜਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਥਾਈਲੈਂਡ (28.6 ਲੱਖ ਟਨ), ਮਿਆਂਮਾਰ (26.3 ਲੱਖ ਟਨ) ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਛੇਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਸੱਤਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ (18.8 ਮੀਟਰ), ਕੰਬੋਡੀਆ (10.9 ਮੀਟਰ) ਅੱਠਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ। ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕੁੱਲ 124.7 ਲੱਖ ਟਨ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ।
ਕਣਕ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ‘ਚ ਚੀਨ 133.6 ਲੱਖ ਟਨ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ 103.6 (ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ) ਨੰਬਰ ‘ਤੇ, ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਰੂਸ (74.5 ਲੱਖ ਟਨ), ਅਮਰੀਕਾ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ 52.6 ਲੱਖ ਟਨ, ਫਰਾਂਸ ਪੰਜਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ (40.6 ਲੱਖ ਟਨ), ਕੈਨੇਡਾ ਛੇਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ (32.7 ਲੱਖ ਟਨ) ਹੈ। ਸੱਤਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਯੂਕਰੇਨ (26.4 ਲੱਖ ਟਨ), ਪਾਕਿਸਤਾਨ (24.3 ਲੱਖ ਟਨ) ਅੱਠਵੇਂ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹੈ। 2019 ਵਿੱਚ, ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਕੁੱਲ 251.7 ਲੱਖ ਟਨ ਕਣਕ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕੀਤਾ।